I. HÓA TRỊ
1. Hóa trị trong hợp chất ion
Trong các hợp chất ion, hóa trị (hay còn gọi là điện hóa trị) của một nguyên tố bằng điện tích của ion đó. Ví dụ, trong hợp chất NaCl, Na có hóa trị 1+ và Cl có hóa trị 1-. Quy ước, khi viết hóa trị của nguyên tố, ta ghi giá trị điện tích trước, dấu của điện tích sau.
- Các nguyên tố kim loại thuộc nhóm IA, IIA, IIIA có số electron ở lớp ngoài cùng là 1, 2, 3 có thể nhường nên có hóa trị là 1+, 2+, 3+.
- Các nguyên tố phi kim thuộc nhóm VIA, VIIA có 6, 7 electron ở lớp ngoài cùng, có thể nhận thêm 2 hoặc 1 electron vào lớp ngoài cùng, nên có hóa trị 2-, 1-.
2. Hóa trị trong hợp chất cộng hóa trị
Trong các hợp chất cộng hóa trị, hóa trị của một nguyên tố được xác định bằng số liên kết cộng hóa trị của nguyên tử nguyên tố đó trong phân tử, và được gọi là cộng hóa trị của nguyên tố đó.
Ví dụ:
- Trong phân tử nước (H2O): Nguyên tử H có cộng hóa trị 1, nguyên tử O có cộng hóa trị 2.
- Trong phân tử metan (CH4): Nguyên tử C có cộng hóa trị 4, nguyên tử H có cộng hóa trị 1.
II. SỐ OXI HÓA
-
Số oxi hóa của một nguyên tố trong hợp chất là điện tích của nguyên tử nguyên tố đó trong phân tử, nếu giả định liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử là liên kết ion.
-
Số oxi hóa được xác định theo các quy tắc sau:
Quy tắc 1: Số oxi hóa của ion đơn nguyên tử bằng điện tích của ion đó. Ví dụ, ion Ca2+ có điện tích là 2 dương, số oxi hóa là +2. Ion Cl- có điện tích là 1 âm, số oxi hóa là -1.
Quy tắc 2: Số oxi hóa của hiđro trong hợp chất bằng +1, trừ H trong hiđrua kim loại.
Quy tắc 3: Số oxi hóa của oxi trong hợp chất bằng -2, trừ một số trường hợp như trong phân tử H2O2, K2O2… nguyên tử O có số oxi hóa bằng -1.
Quy tắc 4: Số oxi hóa của nguyên tử trong đơn chất bằng 0. Ví dụ, Fe, Cl2.
Quy tắc 5: Tất cả các hợp chất đều trung hòa về điện, vì vậy tổng số oxi hóa trong hợp chất bằng 0.
Quy tắc 6: Tổng số oxi hóa của tất cả các nguyên tử trong ion đa nguyên tử bằng điện tích của ion đó.
Hóa trị và số oxi hóa là những khái niệm cơ bản trong hóa học, giúp chúng ta hiểu và mô tả các phản ứng hóa học một cách chính xác. Hãy cùng khám phá những bí quyết của hóa trị và số oxi hóa trên wsc.edu.vn để trở thành một chiến binh hóa học đích thực!
Loigiaihay.com
