Canxi (Ca) là một nguyên tố vô cùng quan trọng đối với sự sống, đặc biệt là trong sinh lý tế bào và tồn tại dưới 3 dạng chính trong máu: 50% dưới dạng ion Ca2+, gần 50% kết hợp với protein huyết tương, chủ yếu là albumin, và chỉ còn rất ít dưới dạng phức hợp với phosphat, citrat, cacbonat. Sự di chuyển của ion Ca2+ vào và ra khỏi tế bào có vai trò quan trọng trong việc truyền tải tín hiệu cho nhiều quá trình tế bào.
Canxi: Hóa Trị và Nguyên Tử Khối
- Hóa trị của Canxi là II.
- Nguyên tử khối của Canxi là 40.
Canxi là Gì?
- Canxi là một dạng kim loại kiềm thổ, không thể thiếu đối với con người và các loài sinh vật.
- Kí hiệu: Ca
- Cấu hình electron: [Ar] 4s2
- Số hiệu nguyên tử: 20
- Khối lượng nguyên tử: 40 g/mol
- Vị trí trong bảng tuần hoàn:
- Ô: số 20
- Nhóm: IIA
- Chu kỳ: 4
- Đồng vị của Canxi: 40Ca, 42Ca, 43Ca, 44Ca, 45Ca, 46Ca, 47Ca, 48Ca
- Độ âm điện: 1,00
Điều Chế
- Canxi clorua nóng chảy được điện phân để điều chế.
CaCl2 → Ca + Cl2
Tính Chất Của Canxi
Tính Chất Vật Lí
- Canxi là một dạng kim loại kiềm thổ, có màu trắng bạc, dẻo và khá cứng. Khi tiếp xúc với không khí ẩm, nó sẽ bị phủ một lớp màng oxit – hiđroxit.
- Canxi có khối lượng riêng là 1,54 g/cm3, nhiệt độ nóng chảy là 842°C và nhiệt độ sôi là 1495°C.
Tính Chất Hóa Học Của Canxi
Canxi mang đầy đủ tính chất hóa học của oxit bazơ. Nó có thể tác dụng với nước và axit, cũng như với các oxit axit.
-
Tác dụng với nước:
CaO + H2O → Ca(OH)2
Canxi oxit tác dụng với nước để tạo ra Canxi hydroxit, một chất ít tan trong nước. Phản ứng này được gọi là phản ứng tôi vôi và tỏa nhiều nhiệt. -
Tác dụng với axit:
CaO + 2HCl → CaCl2 + H2O
CaO + H2SO4 → CaSO4 + H2O
CaO + 2HNO3 → Ca(NO3)2 + H2O -
Tác dụng với oxit axit:
CaO + CO2 → CaCO3
CaO + SO2 → CaSO3
CaO + P2O5 → Ca3(PO4)2
Ứng Dụng Của Canxi
- Canxi là một thành phần quan trọng trong khẩu phần dinh dưỡng. Một lượng nhỏ thiếu hụt canxi đã tác động đến sự hình thành và tăng trưởng của xương và răng. Sự thừa canxi hoàn toàn có thể dẫn đến sỏi thận. Vitamin D cũng rất quan trọng để hấp thụ canxi. Sản phẩm sữa thường chứa lượng lớn canxi.
- Canxi còn được sử dụng trong việc điều chế các kim loại khác như uran, ziriconi, hay thori làm chất khử. Nó cũng có thể được sử dụng để chống ôxi hóa, sulfua hóa, hay cacbua hóa cho các kim loại tổng hợp chứa hoặc không chứa sắt. Canxi cũng được sử dụng trong sản xuất xi măng và vữa xây dựng rộng rãi trong thiết kế xây dựng.
